Paslanmaz Çeliklerde Korozyon

16 Aralık 2022 by

Oktay KAYA in Genel

Görüntülenme: 305

Paslanmaz çeliklerde korozyon karşı dayanımının yüksek olması, yüzeyinde bulunan ince oksit filminin sonucu olarak düşünülür. Bu filmin bileşimi alaşımdan alaşıma ve gördüğü işleme (haddeleme, dağlama, ısıl işlem) göre değişir. Bu tabakanın sürekli, gözeneksiz, çözünmeyen ve kendini onaran bir yapıda olduğu bilinir. Bu tabaka bozulduğu zaman havada veya oksijen bulunan ortamlarda kendiliğinden yeniden oluşur. Pasifik , pasif bir oksit filminin varlığı halinde kazanılan korozyona karşı dayanıklılıktır. Bu sabit bir durum değildir, sadece belirli ortamlarda veya belirli koşullarda ortaya çıkar. Paslanmaz çeliklerin pasiflik durumunun var olduğu alan dar veya geniştir, koşullardaki küçük değişimler bu pasiflik durumunu bozabilir. Pasif durumdaki paslanmaz çelikler asil metaller gibi davranırken, aksi durumda basit çeliklerin özelliğindedir. Paslanmaz çelikler normal olarak pasiftirler, ancak oksitleyici özelliği düşük korozif çözeltilerde, aktifleşirler. Bu nedenle pasifliğin korunması için oksijen veren ortamların sürekli var olması gereklidir. Aksi halde yerel korozyon oluşur ve mesela deniz suyunda aralık korozyonu görülür.

PASLANMAZ ÇELİKLERDE KOROZYON ÇEŞİTLERİ

•Üniform (tek düze) korozyon

•Paslanmaz çeliklerde çok sık görülmez. Görülse de kolayca kontrol altına alınabilir. Genellikle sıvıların içinde bulunan çeliklerde rastlanır ve çeliğin her yeri eşit oranda korozyona uğrar. Paslanmaz çelik bir süre sonra gerekli direnç özelliklerini gösteremeyecek kadar incelir ve kullanılmaz hale gelir.

•Pitting (oyuklanma) korozyonu

•Metal ve alaşımların yüzeyin halojen ortamda oyuklar şeklinde kendini gösteren korozyon türüdür. Herhangi bir dış sebepten dolayı halojenler paslanmaz çeliğin iç tabakasına doğru hızla ilerler. Çok sık rastlanır ve kısa sürede mekanik direnç azalarak paslanma çelik kullanılamaz hale gelir. En çok klorürlü ortamlarda karşılaşılır. Pitting korozyonunu önleyebilmek için inhibitör kullanılmalı, çalışma sıcaklığı yüksek tutulmalı, asit çözeltilerini kullanmaktan kaçınmalı ve yüksek krom içeren çelikler kullanılmalıdır.

•Aralık korozyonu

•Sıvı içindeki paslanmaz çeliklerde bağlantı noktalarında oluşur. Bir diğer diyişle, iki yüzey arasındaki, kaynak hataları ya da conta aralıkları gibi yerlerde meydana gelir. Bu boşluklar sıvı girebilecek kadar büyük iyonların çıkamayacağı kadar küçük olmalıdır. Bu metale temas eden iki sıvı bölgesi arasındaki potansiyel fark korozyonun oluşmasına sebep olur. Aralık korozyonunun önlenebilmesi için yüksek kromlu alaşımlar kullanılabilir veya tasarım ve imalat aşamalarında hataların oluşmamasına dikkat edilebilir.

•Gerilmeli korozyon

•Ağır yükler altında ve korozyona elverişli şartlarda kullanılan paslanmaz çeliklerde görülür. Ani ve gevrek kırılmalara yol açan tehlikeli bir korozyon türüdür ve kazalara yol açabilir. Ayrıca dışardan anlaşılabilmesi kolay değildir. Genellikle yüksek basınç altında çalışan paslanmaz boru hatlarında gözlenir. Gerilmeli korozyonu önleyebilmek için tehlikesi en az olan en iyi malzeme seçilmelidir.

•Taneler arası korozyon

•Asidik, klorlu ve azotlu bileşikler içeren ortamlarda taneler arasında görülür. Çeşitli modern üretim yöntemleri ve uygun ısıtma işlemleriyle önlenebilir. Eğer çeliğin homojenliği bozulursa yüzeyinde oluşması gereken film tabakasının bir kısmı taneler arasında da oluşur ve yüzeyde tam bir film tabakası oluşturulamaz ve paslanmaz çelik korozyona açık halde kalır.

•Galvanik korozyon

•Paslanmaz çeliklerde pek görülmeyen ama ortamdaki diğer metallere uğrattıkları korozyondur. Eğer paslanmaz çelikler elektron verme özelliği kendilerinden fazla olan bir metalle aynı ortam da bulunursa o metal galvanik korozyona uğrar. Örneğin, paslanmaz çeliklerin alüminyum bağlantı elemanlarıyla bağlanması alüminyum tarafını şiddetli korozyona maruz bırakır.